जेष्ठ १६,काठमाडौँ । युनिसेफले हालै दक्षिण एसियाली देशहरूमा बढ्दो गर्मीले बालबालिकाको स्वास्थ्यमा गम्भीर असर गरिरहेको जनाएको छ ।
भारतको राजधानी दिल्लीलगायत देशका उत्तरी राज्यहरूमा तापक्रम ४३ देखि ४७ डिग्री सेल्सियस पुगेको छ । देशमा गर्मीको चेतावनी जारी गरिएको छ । पाकिस्तानको मौसम विभागले पनि २३ देखि २७ मेसम्म कडा गर्मीको लहर जारी रहने चेतावनी दिएको थियो । पाकिस्तानी प्रान्त पञ्जाबमा २५ देखि ३१ मेसम्म विद्यालय बन्द गरिएको छ । युनिसेफका अनुसार दक्षिण एसियामा पाराको बढ्दो स्तरले लाखौं बालबालिकाको स्वास्थ्यलाई खतरामा पार्न सक्छ।
युनिसेफले बालबालिकालाई गर्मीको असरबाट जोगाउन प्रशस्त पानी पिउनुपर्ने बताएको छ । वास्तवमा, बच्चाहरू वयस्कहरू जस्तै छिट्टै परिवर्तन हुने तापमानमा समायोजन गर्न सक्दैनन्, त्यसैले तिनीहरू गर्मीमा बढी जोखिममा हुन्छन् । बालबालिकाको शरीरको तापक्रम बढेपछि मुटुको धड्कन बढ्ने र टाउको दुख्ने समस्या हुन्छ । शरीरमा कठोरता र बेहोस पनि हुन सक्छ। शरीरमा पानीको कमीका कारण गर्मी र झाडापखालाको जोखिम पनि हुन्छ । यदि अवस्था बिग्रियो भने, शरीरका अंगहरूले पनि काम गर्न बन्द गर्न सक्छ ।
युनिसेफका अनुसार चर्को गर्मीमा लामो समयसम्म सम्पर्कमा रहँदा बालबालिकाको मस्तिष्कको विकासमा समेत असर पर्ने गरेको छ । यसले बालबालिकाको सिकाइ र सम्झनामा समस्या निम्त्याउन सक्छ । गर्मीका कारण गर्भवती महिलालाई पनि समस्या हुने र अवस्था बिग्रिएमा गर्भमा रहेको बच्चाको मृत्यु समेत हुनसक्छ ।
युनिसेफले बच्चाहरूलाई गर्मीबाट बचाउन वयस्कहरूमा निर्भर रहने बताउदै आमाबाबु र अभिभावकहरूले आफ्ना बच्चाहरूलाई दिनभर तरल पदार्थको अभाव नहोस् भनेर सचेत हुनुपर्छ ।
बच्चाहरूलाई गर्मी सम्बन्धी रोगहरूबाट जोगाउन, तिनीहरूले बारम्बार जाँच गर्नुपर्छ कि बच्चाहरू तिर्खा, पसिना, अत्यधिक तातो वा वाकवाकी महसुस गर्दैनन्। बालबालिकाको मुख सुख्खा भएमा वा टाउको दुख्ने समस्या भएमा ध्यान दिनुपर्छ । गर्मीमा बालबालिकाले खुकुलो लुगा लगाउनुपर्छ ।
सन् २०२० को युनिसेफको तथ्याङ्कमा आधारित एक विश्लेषणअनुसार दक्षिण एसियामा १८ वर्ष मुनिका झण्डै ७६ प्रतिशत अर्थात् ४६ करोड बालबालिकालाई वर्षमा ८३ वा सोभन्दा बढी दिन अत्यधिक उच्च तापक्रमको सामना गर्नुपरेको थियो । युनिसेफको २०२१ चाइल्ड क्लाइमेट रिस्क इन्डेक्स (सीसीआरआई) का अनुसार अफगानिस्तान, बंगलादेश, भारत र पाकिस्तानका बालबालिका जलवायु परिवर्तनको प्रभावको उच्च जोखिममा छन् ।
